Video over onderwijs in de toekomst

Video in de les: gooi de klas open!

10 januari 2012

Door Louis Hilgers

Het klinkt simpel: gebruik video in uw lessen. Maar als puntje bij paaltje komt roept het inpassen toch nog heel wat vragen op. Hoe sluit de video aan bij uw lespakket en waar vindt u die goede video’s. Sander van Acht is directeur van Spons Learning Company, een bedrijf dat zich inzet voor het gebruik van multimedia in de klas. Aan hem vroegen we hoe een docent het best te werk kan gaan. Van Acht heeft een helder doel met video voor ogen: leerlingen kijken instructies via videofilmpjes in hun eigen tijd, tempo en plaats. Naar de les komen ze voor persoonlijke vragen en instructie. Een ‘flipped classroom’ waarbij leerlingen hun huiswerk op school doen en de instructie thuis ontvangen.

Hoe ziet u mogelijkheden video in de les in te zetten?

In deze samenvatting uit een Powerpoint, die ik enige tijd geleden aan een groep ambassadeurs van Kennisnet heb gepresenteerd, zie je vijf manieren om video in je onderwijs in te zetten, aangevuld met enkele websites per manier. Zelf zie ik waanzinnige kansen voor video op het gebied van leren. Het krachtigste voorbeeld daarvan vind ik dat je leerlingen met huidige technieken als screencasts, flip-camera's en smartphones zelf instructiefilms voor elkaar (of voor de docent) kunt laten maken. Mensen raken enorm gemotiveerd als ze zelf iets kunnen creëren (denk aan Bloom's taxonomie - PDF), maar het belangrijkste is dat ze daarmee op een positieve manier ‘gedwongen’ worden om intensief met de inhoud van hun videoproductie bezig te zijn.

Hoe ziet u die benadering in het leerproces?

'Doceren is de hoogste vorm van begrip'. Als ik iets helder aan een ander kan uitleggen, snap ik het zelf waarschijnlijk het beste. Je kunt je dus zelfs afvragen wie er in het huidige model het meeste leert in een klaslokaal; de docent of de leerling? Door mensen zelf instructiefilms of instructiescreencasts te laten maken krijgen ze autonomie om hun leerproces zelf vorm te geven. Het werkt motiverend als anderen aangeven dat ze door jouw uitleg iets doorgronden. Maar het gaat bij deze vorm van videogebruik niet eens zozeer om het product, het proces is vele malen belangrijker. Aan de andere kant bouwt een school die video op deze manier inzet, zo ook direct aan een eigen bibliotheek van lesmateriaal. Gewoon, met gratis online software als Jing, Screenr en Youtube. Meer heb je eigenlijk niet nodig.

Klinkt simpel, maar zo gemakkelijk gezegd is het niet gedaan. Hoe ziet u dat?

Het komt dan denk ik veel meer aan op de houding en de kwaliteiten van de docent, de visie en durf van de directie en de mate waarin zij leerlingen betrekken bij hun onderwijs. Kijk eens naar het project mathtrain.tv van Eric Marcos, die heeft het al op zijn school geïmplementeerd en het plezier spat er bij de leerlingen vanaf!

Video is ook erg goed in te zetten als communicatiemiddel met bijvoorbeeld externe experts. Gratis via Skype. Diverse musea en andere instellingen hebben hier al programma's voor lopen. Zo breek je de muren van je klaslokaal echt open; je kunt met een eenvoudige beamer en microfoon een waanzinnige hoeveelheid expertise aan je leerlingen aanbieden. Maar ook hier geldt dat je als docent wel de durf moet hebben om het op te starten. Aan de andere kant; als je jouw leerlingen vraagt om een virtuele ontmoeting via Skype met een expert naar hun keuze op te zetten is dat de volgende dag geregeld.

Hoe kom je daar als docent/leerling aan visueel lesmateriaal?

Op sites als Youtube, Vimeo etcetera vind je een waanzinnige hoeveelheid aan visueel lesmateriaal. Misschien niet zo gestructureerd als in een lesboek, maar bij ieder onderwerp uit een lesboek is zeker een mooie ijsbreker of introductiefilm op Youtube te vinden. En die films kun je eenvoudig downloaden via tools als KeepVid of Fastesttube zodat je ze ook offline beschikbaar hebt, mocht het netwerk er uit liggen.

Wat is het belang van zelf maken van films?

Het zelf maken van films als doel om beeldend te leren denken is ontzettend mooi om met leerlingen (en docenten) te doen. Ik heb dit zelf een aantal jaren bij Beeld en Geluid gedaan, en de 21st century skills die mensen zich in zo'n videoproject onbewust eigen maken zijn enorm. Samenwerken, plannen, communiceren, overleggen, creatief denken etc. Daar kun je een enorme hoeveelheid ideeën in kwijt. Stel dat je leerlingen zou vragen om in plaats van de Tweede Wereldoorlog alleen uit een boek te leren, ook in hun buurt of in het lokale bejaardenhuis met een videocamera op zoek te gaan naar verhalen en die aan te vullen met informatie uit het leerboek, dan wordt het pas echt leuk. Of laat leerlingen bij Engels een scene uit een verhaal van Romeo en Juliet kort naspelen in het Engels en maak er via iMovie of Moviemaker met een paar klikken een gave filmtrailer van!

Met ‘beeld’ zelf als doel kun je in de lessen ook op een interessante manier aan de slag. Stel bij een afbeelding of een scene uit een journaal vragen als: wat zie je, welke (bedoelde en onbedoelde) betekenissen zitten er in beelden? Dat is op het gebied van mediawijsheid denk ik de belangrijkste vaardigheid: informatie kunnen beoordelen. Wat vertelt een journaal jou? Hoe is een item opgebouwd, wat zie je op de beelden en misschien nog belangrijker: wat zie je niet? Wat is weggelaten? Een mooi voorbeeld is dan de regiekamer-opname bij de bruiloft van Maxima. Dit illustreert mooi dat er achter beelden een hoop zit wat je misschien niet ziet of weet en het is interessant en belangrijk om daar met elkaar over te praten.

Een belangrijk, vaak onderschat punt, zijn de auteursrechten. Hoe zie u dat met betrekking tot de inzet van video in de les?

Ik denk ook zeker dat het goed is als leerlingen en docenten zich bewust zijn van de regels, maar dat is net zo als de regels van bijvoorbeeld voetballen: je moet ze kennen, maar daarna gaat het er om dat je zo mooi mogelijke doelpunten gaat maken! Een goede bron om meer over auteursrecht (ook veel over online publicaties) te weten te komen is Arnoud Engelfriet. Als leerlingen die nou eens via Skype als expert de klas binnenhalen of hem opzoeken en een mooi visueel interview met hem maken sla je meteen twee vliegen in een klap. Of laat leerlingen proberen om een filmpje te maken dat het snelst automatisch van Youtube verwijderd wordt omdat het de meeste auteursrechtelijk beschermde bronnen in zich heeft. Dat stimuleert leerlingen zeker en ze moeten alsnog op zoek naar welke bronnen ze daarvoor het beste kunnen gebruiken. Leerlingen downloaden de materialen van Youtube, monteren er in Youtube met de video-editor een nieuwe ‘foute’ film van, ze maken een fictief kanaal bij Youtube aan, uploaden hun spullen en wachten maar. Zeker dat de filmpjes snel verwijderd zullen worden…

Sander van Acht

Sander was eerder werkzaam bij Beeld & Geluid. Momenteel bouwt hij met zijn bedrijf SPONS Learning Company (www.spons.nl) aan een online leerplatform voor de ICT-professionalisering van docenten van PO t/m HBO. Daar wordt veel gebruik gemaakt van video (screencasts) om in eenvoudige stappen docenten te helpen bij het lesgeven en werken met nieuwe media. Docenten kunnen kiezen uit online modules (studie-eenheden van circa 2 uur) over Prezi, Youtube, wiki's, screencasts, Skype et cetera, en krijgen daarbij ondersteuning door een coach die online beschikbaar is.

Bronnen voor het onderwijs:

Het Video Plein van Kennisnet

Videodiensten van SURFnet

Beeldmateriaal en ondersteuning Telewijs

Auteursrechten KoppieCopy, Creative Commons en OVA (open Video Alliance)

Rechtenvrije muziek RoyaltyFreeMusic, FindSounds en FreePlayMusic

……………………..

Bovenstaand artikel kun je lezen met hyperlinks via:

http://dossiers.kennisnet.nl/dossiers/video/nieuws/video-in-de-les-gooi-de-klas-open/

www.dossiers.kennisnet.nl/dossiers/video/nieuws/video-in-de-les-gooi-de-klas-open/

Welkom op het forum van startpagina!

jis

jis